Józef Poniatowski w XIX i XX wieku był uznawany za jednego z najwybitniejszych dowódców i przywódców polskich. Wyróżnił się, dowodząc, w wojnie  w obronie Konstytucji 3 Maja (1792, z Targowicą), ale do powstania kościuszkowskiego (1794) zgłosił się jako zwykły żołnierz-ochotnik.

W listopadzie 1806 roku, gdy Prusacy zagrożeni przez Napoleona wycofywali się z ziem polskich, Poniatowski przyjął z rąk króla pruskiego zarząd Warszawy i dowództwo nad milicją miejską. W grudniu, po wejściu wojsk francuskich, został „naczelnikiem [polskich] sił zbrojnych”, a od stycznia 1807 roku kierował pracami najpierw dyrekcji wojny w Komisji Rządzącej, a następnie Ministerstwa Wojny w rządzie Księstwa Warszawskiego. W marcu 1809 roku został naczelnym dowódcą sił zbrojnych Księstwa i na tym stanowisku pozostał do śmierci. Zginął w październiku 1813 roku, w bitwie pod Lipskiem.

Wygrał z polskim wojskiem pierwszą od czasów odsieczy wiedeńskiej (po 226 latach) wojnę – 1809 roku. Odzyskał w niej dla Księstwa Warszawskiego ziemie utracone na rzecz Austrii w III rozbiorze – tereny między Wisłą, Bugiem i Karpatami.

Na wystawie prezentujemy m.in. dokumenty ze zbiorów Archiwum Głównego Akt Dawnych, Biblioteki Narodowej i Centralnej Biblioteki Wojskowej, rekonstrukcje mundurów Księstwa Warszawskiego, ryciny i przedmioty dokumentujące okoliczności śmierci i pogrzebu ks. Poniatowskiego oraz narodziny jego legendy.

Uwaga: w niedzielę 25 lutego Galeria czynna w godz. 14.00-18.00