Wybory 2023

Kalendarz wyborów parlamentarnych 2023 w Polsce. Najważniejsze daty

• do 28 sierpnia – zawiadomienie Państwowej Komisji Wyborczej:

a) przez organ partii politycznej o utworzeniu komitetu wyborczego;

b) przez pełnomocnika wyborczego o utworzeniu koalicyjnego komitetu wyborczego lub o utworzeniu komitetu wyborczego wyborców, powołanie okręgowych komisji wyborczych.

• od 1 września 2023 r. do 12 października – składanie przez wyborców wniosków o:

a) wydanie zaświadczenia o prawie do głosowania w miejscu pobytu w dniu wyborów;

b) zmianę miejsca głosowania;

c) składanie przez żołnierzy pełniących zasadniczą służbę wojskową albo odbywających ćwiczenia wojskowe, a także ratowników odbywających zasadniczą służbę w obronie cywilnej poza miejscem stałego zamieszkania oraz policjantów z jednostek skoszarowanych, funkcjonariuszy Służby Ochrony Państwa, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej oraz Służby Więziennej pełniących służbę w systemie skoszarowanym wniosków o zmianę miejsca głosowania.

• do 6 września – zgłaszanie list kandydatów na posłów oraz kandydatów na senatorów.
• do 15 września – podanie do publicznej wiadomości informacji o numerach i granicach obwodów głosowania oraz o siedzibach obwodowych komisji wyborczych, w tym o lokalach przystosowanych do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, a także o możliwości głosowania korespondencyjnego i głosowania przez pełnomocnika.
• do 25 września – powołanie obwodowych komisji wyborczych, podanie do publicznej wiadomości informacji o numerach i granicach obwodów głosowania utworzonych za granicą oraz o siedzibach obwodowych komisji wyborczych.
• od 30 września do 13 października – nieodpłatne rozpowszechnianie w programach publicznych nadawców radiowych i telewizyjnych audycji wyborczych przygotowanych przez komitety wyborcze.
• do 2 października – zgłaszanie zamiaru głosowania korespondencyjnego przez wyborców niepełnosprawnych.
• do 5 października – podanie przez okręgowe komisje wyborcze, w formie obwieszczenia, informacji o zarejestrowanych listach kandydatów na posłów oraz zarejestrowanych kandydatach na senatorów.
• do 6 października – składanie wniosków o sporządzenie aktu pełnomocnictwa do głosowania przez wyborców z niepełnosprawnościami oraz przez wyborców, którzy najpóźniej w dniu głosowania kończą 60 lat.
• 13 października – zakończenie kampanii wyborczej.
• 15 października w godz. 7.00 ‑ 21.00 – głosowanie w wyborach do Sejmu i Senatu, któremu towarzyszy referendum.

Na stronie wybory.gov.pl zamieszczono internetową wyszukiwarkę kandydatów do sejmu, jak i senatu.

Znajdziecie tu podstawowe informacje o kandydatach: imię i nazwisko, zawód, miejscowość, przynależność do partii politycznej lub poparcie, numer na liście, komitet wyborczy i okręg.

Udział w referendum nie jest obowiązkowy. Jednak w jego przypadku bardzo ważna jest frekwencja. Żeby było wiążące, musi wziąć w nim udział 50 proc. uprawnionych do głosowania.

W referendum będziemy odpowiadać na cztery pytania:

1. czy popierasz wyprzedaż majątku państwowego podmiotom zagranicznym, prowadzącą do utraty kontroli Polek i Polaków nad strategicznymi sektorami gospodarki?
2. czy popierasz podniesienie wieku emerytalnego, w tym przywrócenie podwyższonego do 67 lat wieku emerytalnego dla kobiet i mężczyzn?
3. czy popierasz likwidację bariery na granicy Rzeczypospolitej Polskiej z Republiką Białorusi?
4. czy popierasz przyjęcie tysięcy nielegalnych imigrantów z Bliskiego Wschodu i Afryki, zgodnie z przymusowym mechanizmem relokacji narzucanym przez biurokrację europejską?

Rejestr wyborców obejmuje osoby stale mieszkające na terenie gminy, którym przysługuje prawo wyborcze. Można być ujętym tylko w jednym rejestrze wyborców. Do Centralnego Rejestru Wyborców można wpisać się składając wniosek w naszym urzędzie lub przez internet. Dostępny jest na portalu gov.pl w sekcji „Usługi dla obywatela”.

Wyborcy stale mieszkający na obszarze gminy bez zameldowania w niej na pobyt stały oraz wyborcy nigdzie niezamieszkali, przebywający stale na obszarze gminy zostaną wpisywani są do rejestru wyborców, jeżeli złożą w tej sprawie pisemny wniosek dostępny w Biuletynie Informacji Publicznej Urzędu Gminy Wiązowna. Powinien zawierać nazwisko, imię (imiona), imię ojca, datę urodzenia oraz numer ewidencyjny PESEL wnioskodawcy oraz adres zameldowania na pobyt stały lub adres ostatniego zameldowania na pobyt stały w Polsce. Do wniosku dołącza się:

1. kserokopię ważnego dokumentu stwierdzającego tożsamość wnioskodawcy;
2. pisemną deklarację (patrz: deklaracja), w której wnioskodawca podaje swoje obywatelstwo i adres stałego zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Przepis ten dotyczy również wyborcy nigdzie niezamieszkałego, przebywającego stale na obszarze gminy.

Wyborcy stale mieszkający na terenie gminy pod innym adresem niż adres ich zameldowania na pobyt stały na obszarze gminy mogą być wpisani do rejestru wyborców pod adresem stałego zamieszkania, jeżeli złożą w tej sprawie wniosek zawierający dane, o których mowa wyżej, wraz ze wskazaniem adresu ostatniego zameldowania na pobyt stały na obszarze gminy.

Obywatele Unii Europejskiej, niebędący obywatelami polskimi w celu wpisania do rejestru wyborców muszą złożyć odpowiedni wniosek (patrz: wniosek) w urzędzie gminy. Wniosek powinien zawierać nazwisko i imiona, imię ojca, datę urodzenia, numer paszportu lub nazwę i numer innego dokumentu stwierdzającego tożsamość oraz adres zameldowania wyborcy na pobyt stały lub adres ostatniego zameldowania na pobyt stały.

Do wniosku dołącza się:

1. kserokopię ważnego dokumentu stwierdzającego tożsamość wnioskodawcy,
2. pisemną deklarację, w której wnioskodawca podaje swoje obywatelstwo i adres stałego zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Dokumenty niesporządzone w języku polskim są składane wraz z tłumaczeniem przysięgłym na język polski. Dotyczy to również innych dokumentów składanych przez obywateli Unii Europejskiej niebędących obywatelami polskimi.

Wniosek o wpisanie do rejestru wyborców dostępny w Biuletynie Informacji Publicznej Urzędu Gminy Wiązowna.

Każdy, kto w dniu wyborów ma ukończone 18 lat, i posiada prawo wybierania (czynne prawo wyborcze), może głosować korespondencyjnie, jeśli:

• będzie głosować w Polsce,
• ma orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym lub umiarkowanym,
• jest osobą sprawną ruchowo, ale w dniu głosowania będzie mieć ukończone 60 lat,
• przebywa na kwarantannie lub w izolacji.

Wyborcy z orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności mogą głosować w lokalu wyborczym lub korespondencyjnie. Podobnie jak osoby w wieku 60+, mogą również głosować przez pełnomocnika. Podpowiadamy, jakie jeszcze uprawnienia przysługują wyborcom niepełnosprawnym.

Zamiar głosowania korespondencyjnego powinien być zgłoszony przez wyborcę niepełnosprawnego komisarzowi wyborczemu najpóźniej do 2 października.

Osoby z niepełnosprawnościami, a także wyborcy, którzy najpóźniej w dniu wyborów ukończyli 60. rok życia, mają prawo skorzystać z możliwości głosowania korespondencyjnego. Dotyczy to jednak wyłącznie głosowania w kraju.

Głosować korespondencyjnie mogą wyborcy posiadający orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu, w tym także wyborcy posiadający orzeczenie organu rentowego o całkowitej niezdolności do pracy, niezdolności do samodzielnej egzystencji, zaliczeniu do I lub II grupy inwalidów, a także osoby о stałej albo długotrwałej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, którym przysługuje zasiłek pielęgnacyjny.

Zamiar głosowania korespondencyjnego trzeba zgłosić komisarzowi wyborczemu do 2 października lub do 10 października w przypadku kwarantanny czy izolacji w dniu wyborów.

Można zrobić to ustnie, pisemnie, elektronicznie, a także telefonicznie, przy czym ostatnia opcja nie dotyczy 60-latków.

Wniosek powinien zawierać:

1. nazwisko i imię
2. numer PESEL wyborcy
3. oznaczenie wyborów, których dotyczy zgłoszenie
4. adres, na który ma być wysłany pakiet wyborczy
5. kopię aktualnego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności
6. opcjonalnie wniosek o nakładkę w alfabecie Braille’a na kartę do głosowania.

Kopertę zwrotną odbierze listonosz. można też odnieść ją do placówki Poczty Polskiej, a w dniu głosowania – osobiście do obwodowej komisji wyborczej.

Prawo do kompleksowej informacji

Wyborca z niepełnosprawnością oraz wyborca, który najpóźniej w dniu głosowania ukończył 60 lat, ujęty w Centralnym Rejestrze Wyborców w stałym obwodzie głosowania w danej gminie ma prawo do uzyskiwania informacji o:

1. terminie wyborów oraz godzinach głosowania,
2. właściwym dla siebie okręgu wyborczym i obwodzie głosowania.
3. lokalach obwodowych komisji wyborczych znajdujących się najbliżej jego miejsca zamieszkania, w tym o lokalach przystosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych.
4. warunkach ujęcia wyborcy w spisie wyborców w obwodzie głosowania, w którym znajduje się lokal obwodowej komisji wyborczej dostosowany do potrzeb wyborców niepełnosprawnych.
5. warunkach bezpłatnego transportu do i z lokalu wyborczego.
6. komitetach wyborczych biorących udział w wyborach oraz zarejestrowanych listach kandydatów i kandydatach.
7. warunkach oraz formach głosowania.

Informacje te są przekazywane wyborcy, na jego wniosek, przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) telefonicznie lub w drukowanych materiałach informacyjnych, w tym w formie elektronicznej.

Głosowanie osobiste w lokalu wyborczym

Jeśli lokal w obwodzie osoby z niepełnosprawnością nie jest dostosowany albo z jakichś innych względów mu nie odpowiada, wyborca może złożyć do urzędu miasta lub gminy wniosek o zmianę miejsca głosowania.

Ma na to czas do 12 października. Wniosek może być w formie papierowej z własnoręcznym podpisem lub elektronicznej z kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym przy użyciu usługi elektronicznej udostępnionej na stronie internetowej gov.pl.

Osoba, która zmieni miejsce głosowania, zostanie automatycznie skreślona z dotychczasowego spisu wyborców.

Informacja o lokalach obwodowych komisji wyborczych dostosowanych do potrzeb osób z niepełnosprawnościami dostępna jest w Biuletynie Informacji Publicznej gminy oraz w obwieszczeniu wójta (burmistrza, prezydenta miasta) o numerach i granicach obwodów głosowania, najpóźniej w dniu 30. dniu przed dniem wyborów.

Nakładka na kartę do głosowania, sporządzona w alfabecie Braille’a

W lokalu wyborczym wyborca niewidomy czy niedowidzący może także głosować przy użyciu nakładki na kartę do głosowania sporządzonej w alfabecie Braille’a. W dniu wyborów obwodowa komisja wyborcza wraz z kartą do głosowania wyda wyborcy niepełnosprawnemu, na jego prośbę, nakładkę na tę kartę. Po oddaniu głosu wyborca obowiązany jest zwrócić komisji obwodowej nakładkę na kartę.

Pomoc innej osoby, w tym niepełnoletniej

Wyborcy niepełnosprawnemu, na jego prośbę, może pomagać w głosowaniu w lokalu wyborczym inna osoba, w tym także niepełnoletnia. Pomoc ta może mieć tylko techniczny charakter. Nie może ona polegać na sugerowaniu wyborcy sposobu głosowania lub na głosowaniu w zastępstwie tego wyborcy.

Dopuszczalne jest, aby na życzenie wyborcy niepełnosprawnego w pomieszczeniu za zasłoną przebywała osoba udzielająca pomocy. Osobą tą nie może być członek komisji, mąż zaufania ani obserwator społeczny.

Co ważne, na prośbę wyborcy niepełnosprawnego komisja jest zobowiązana do przekazania ustnie treści obwieszczeń wyborczych w zakresie informacji o komitetach wyborczych biorących udział w wyborach oraz o zarejestrowanych kandydatach i listach kandydatów.

Głosowanie przez pełnomocnika

Wyborcy posiadający orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności oraz wyborcy, którzy najpóźniej w dniu głosowania ukończą 60 lat mogą głosować przez pełnomocnika. Głosować przez pełnomocnika można tylko w kraju.

Pełnomocnikiem może być osoba posiadająca prawo wybierania. Nie może nim być: osoba wchodząca w skład komisji obwodowej właściwej dla obwodu głosowania osoby udzielającej pełnomocnictwa do głosowania. mąż zaufania;.obserwator społeczny; .soba kandydująca w wyborach.

W tym celu osoby z niepełnosprawnościami muszą do 5 października złożyć wniosek (ustnie, pisemnie, elektronicznie) w urzędzie miasta lub gminy, w której zawsze głosują.

Powinien on zawierać:

1. nazwisko i imię
2. numer PESEL
3. adres zamieszkania wyborcy i pełnomocnika
4. oznaczenie wyborów
5. pisemną zgodę osoby mającej być pełnomocnikiem
6. kopię aktualnego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności.

W celu sporządzenia aktu pełnomocnictwa wyborca składa wniosek do wójta (burmistrza, prezydenta miasta) gminy, w której jest ujęty w Centralnym Rejestrze Wyborców. Wniosek należy złożyć najpóźniej do 6 października.

Osoby z orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, a także te, które najpóźniej w dniu wyborów (czyli 15 października) ukończą 60 lat, mogą wnioskować w urzędzie gminy o bezpłatny transport do i z lokalu wyborczego.

To uprawnienie przysługuje jednak tylko pod warunkiem, że w dniu wyborów nie działa transport publiczny, czyli np. gminne autobusy.

Wniosek o bezpłatny transport powinien zawierać:

1. nazwisko i imię
2. numer PESEL wyborcy oraz opiekuna, jeśli ma mu towarzyszyć
3. oznaczenie miejsca zamieszkania lub miejsca pobytu w przypadku wyborcy posiadającego zaświadczenie o prawie do głosowania
4. wskazanie czy wyborca ma zamiar skorzystać z transportu powrotnego
5. oznaczenie wyborów, których dotyczy zgłoszenie
6. numer telefonu lub adres poczty elektronicznej wyborcy (o ile posiada)
7. oświadczenie o stanie zdrowia i stopniu niepełnosprawności.

Jeśli stan zdrowia wyborcy nie pozwala na samodzielną podróż, może towarzyszyć mu opiekun. Zamiar skorzystania z prawa do transportu do lokalu lub transportu powrotnego powinien zostać zgłoszony przez wyborcę właściwemu wójtowi najpóźniej 2 października. Zgłoszenie może być dokonane ustnie, pisemnie lub w formie elektronicznej.

Osoby, które zgłosiły chęć skorzystania z darmowego transportu, do 12 października zostaną poinformowane o godzinie transportu w dniu głosowania.

Zgłoszenia dokonasz ustnie, pisemnie lub w formie elektronicznej. Informacje, które należy podać, znajdują się w załączonym wniosku. Możesz go złożyć w Urzędzie Gminy Wiązowna, ul. Lubelska 59, pok. nr 208, pod numerem telefonu 22 512 58 38 lub na adres e-mail: k.bronikowski@wiazowna.pl do 2 października.